Onder invloed van de veranderingen in de arbeidswereld – toenemende complexiteit van de taken, afschaffen van pauzes, individualisering van het werk of toenemende eisen van klanten – kennen psychosociale risico’s een steile opgang.
Men spreekt over stress op het werk wanneer een persoon een onevenwicht ervaart tussen wat hem wordt gevraagd om te doen in professionele context en de middelen waarover hij beschikt om dit te realiseren.
Wetenschappelijk gesproken is er geen goede of slechte stress. Je kan wel een onderscheid maken tussen “acute stress” en “chronische stress” die een ander effect hebben op de gezondheid.
- Acute stress stemt overeen met reacties van ons organisme wanneer we geconfronteerd worden met een bedreiging of een specifieke uitdaging (spreken voor publiek, verandering van functie, onverwachte situatie…). Wanneer de situatie eindigt, verdwijnen de stress-symptomen kort erna.
- Chronische stress is een antwoord van ons lichaam op een langdurige stresssituatie: elke werkdag hebben we de indruk dat wat ons gevraagd wordt in het kader van het werk onze capaciteiten te buiten gaat. Langdurig stresserende situaties gaan altijd ten koste van de gezondheid van de mensen die ze ondergaan maar ook van de werking van ondernemingen.
Het professionele uitputtingssyndroom of burn-out is een reeks reacties die het gevolg zijn van chronische professionele stresssituaties.
Actoren in de ondernemingen voelen zich vaak machteloos om stress te bestrijden. Ze stoten op de individuele en subjectieve dimensie, want bij dezelfde stresserende of gespannen werksituatie kunnen werknemers anders reageren. Bij symptomen van stress is het nochtans essentieel om te zoeken naar de mogelijke verbanden met de professionele context. Want die professionele stress kan zijn oorsprong vinden in een hele reeks factoren: werkorganisatie, werkinhoud, arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden, interpersoonlijke relaties…
De risicobronnen in de organisatie en de arbeidsomgeving van de organisatie dienen dus geïdentificeerd te worden, maar ook de middelen die er te vinden zijn om ze het hoofd te bieden.